ေသြးတိုးေရာဂါ - Hypertension

လူ႔ကိုယ္အဂၤါအစိပ္အပိုင္းအားလံုးနဲ႔ ဆဲလ္တစ္ခုခ်င္စီရဲ႕ ရွင္သန္ဖို႔ ေသြးလိုအပ္ပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အာဟာရဓာတ္နဲ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓာတ္ ပါဝင္ပါတယ္။
အဲ့ဒီေသြးေတြကို ႏွလံုးကညွစ္ထုတ္ေပးျပီး ေသြးလႊတ္ေႀကာမႀကီးမွတစ္ဆင့္ ေသြးေႀကာေလးေတြးဆီ အဆင့္ဆင့္ပို႔ေပးရပါတယ္။
အဲ့ဒီေတာ့ ေသြးေႀကာေတြထဲမွာ ဖိအား (Pressure) ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။
အဲ့ဒါကို ေသြးဖိအား (Blood Pressure) လို႔ေခၚပါတယ္။

ေသြးဖိအား BP ကို တစ္ေန႔ (၃) ႀကိမ္ တိုင္းႀကည့္တဲ့အခါ
အေပၚေသြးဖိအား Systolic BP 140 မီလီမီတာ မာက်ဴရီႏွင့္အထက္
ေအာက္ေသြးဖိအား Diastolic BP 90 မီလီမီတာ မာက်ဴရီႏွင့္အထက္ရွိရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိေနေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ သိရတယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါဟာ လူေနမႈ Life Style ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနၿပီး
- ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းပါးတဲ့သူေတြ၊
- ဆား၊ အငန္ႏွင့္ အဆီအဆိမ့္ အစားမ်ားတဲ့သူေတြ
- ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါရွိတဲ့သူေတြ
- စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတဲ့သူေတြ
- ေဆးလိပ္ႏွင့္ အရက္ အလြန္အကြၽံေသာက္သံုးတဲ့သူေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူေတြမွာ
- ေခါင္းမူးျခင္း၊
- ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊
- မ်က္စိျပာျခင္း၊
- ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊
- သတိလစ္ျခင္း၊
- ေအာ့အန္ျခင္းတို႔ျဖစ္တတ္တယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါကို ကာကြယ္ရန္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကိုထိန္း၍   
- အဝမလြန္ေစရန္ေနထိုင္စားေသာက္ျခင္း၊
- ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈပံုမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊
- ေန႔စဥ္နာရီဝက္၊ တစ္နာရီခန္႔လမ္းေလွ်ာက္ေပးျခင္း၊
- ဆားႏွင့္အခ်ဳိမႈန္႔အသံုးျပဳ၍  ျပဳလုပ္ထားေသာ စားေသာက္ဖြယ္ရာမ်ား၊ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ႏွင့္ အသင့္စားသံုးႏိုင္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
- ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အသီးအႏွံမ်ား စားသံုးျခင္း၊
- အရက္ႏွင့္ေဆးလိပ္လြန္ကဲစြာ ေသာက္သံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
- အဆီကိုလြန္ကဲစြာ စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း စသည္တို႔ကို လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္တယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားရင္
- ႏွလံုးႀကီးျခင္း၊
- ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊
- ႏွလံုးညႇစ္အားေလ်ာ့က်ျခင္း၊
- ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊
- မ်က္စိမႈန္ျခင္း၊
- မ်က္စိေဝျခင္း၊
- မ်က္စိကြယ္ျခင္း၊
- ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း၊
- ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္း၊
- ေလျဖတ္ျခင္းႏွင့္
- ႐ုတ္တရက္ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း စေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားႏိုင္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္ပြားပါက နီးစပ္ရာ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္း၊ က်န္းမာေရးဌာနမ်ား၌ ေသြးေပါင္ မွန္မွန္ခ်ိန္၍  စနစ္တက် ေဆးကုသမႈ ခံယူသင့္ေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ   သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားတယ္။